W dniu 16 kwietnia 2025 r. wydana została kolejna opinia zabezpieczająca Szefa KAS dotyczącą fundacji rodzinnej (znak: DKP3.8082.5.2024).

Wspólny wniosek o jej wydanie złożyli: fundator fundacji rodzinnej (osoba fizyczną), fundacja rodzinna, spółka holdingowa oraz grupa spółek zależnych (Wnioskodawcy). Wnioskodawcy planowali przeprowadzenie złożonej restrukturyzacji, obejmującej siedem głównych kroków, w tym: wniesienie udziałów spółki holdingowej do fundacji rodzinnej w drodze darowizny, dobrowolne umorzenie części udziałów w tej spółce holdingowej za wynagrodzeniem wypłaconym fundacji rodzinnej, podwyższenie kapitału zakładowego w  spółkach zależnych i objęcie udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym przez fundację rodzinną, dobrowolne umorzenie bez wynagrodzenia udziałów spółki holdingowej w spółkach zależnych, do których przystąpiła fundacja rodzinna oraz odwrotne połączenie spółek.

Celem analizy Szefa KAS było ustalenie, czy te działania spełniają ustawowe kryteria zawarte w ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (art. 119a § 1 Ordynacji podatkowej) (Klauzula).

Kluczowe ustalenia i wnioski Szefa KAS:

• ◆ Identyfikacja korzyści podatkowej:

Szef KAS zidentyfikował siedem potencjalnych korzyści podatkowych dla wnioskodawców. Polegały one głównie na niepowstaniu zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) na różnych etapach planowanych czynności (np. przy wniesieniu darowizny do fundacji, przychodach fundacji z umorzenia udziałów, skutkach połączenia spółek, w tym konfuzji wierzytelności w związku z połączeniem spółek, oraz przy umorzeniu udziałów bez wynagrodzenia).

• ◆ Zgodność korzyści podatkowej z przedmiotem i celem oraz przepisem ustawy podatkowej:

W następstwie dokonanej analizy, Szef KAS uznał, że żadna ze zidentyfikowanych korzyści podatkowych nie może być uznana za sprzeczną z przedmiotem lub celem ustawy o CIT ani też ustawy o fundacji rodzinnej. Stwierdził, że działania fundacji mieszczą się w dozwolonej działalności gospodarczej i tym samym mogą korzystać z preferencyjnego opodatkowania. Dotyczyło to w szczególności wniesienia udziałów spółki holdingowej do fundacji oraz wynagrodzenia z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów spółki holdingowej. Wobec istnienia ekonomicznego uzasadnienia Szef KAS potwierdził także neutralność podatkową poszczególnych czynności restrukturyzacyjnych, w tym w szczególności umorzenia bez wynagrodzenia udziałów w spółkach zależnych, jak i neutralność odwrotnego połączenia spółki holdingowej z jej spółką córką, jako spółką przejmującą.

• ◆ Główny cel dokonania czynności:

Szef KAS podzielił stanowisko Wnioskodawców, co do tego, że mieli oni uzasadnione cele ekonomiczne, gospodarcze i sukcesyjne dla przeprowadzenia restrukturyzacji. Do celów tych należały m.in. zabezpieczenie majątku rodzinnego, ułatwienie sukcesji, uproszczenie struktury kapitałowej grupy, wyeliminowanie zbędnych spółek holdingowych po utworzeniu fundacji rodzinnej oraz dążenie do synergii i redukcji kosztów. Jednocześnie Szef KAS stwierdził, że osiągnięcie korzyści podatkowych było jednym z głównych celów planowanych działań, zwłaszcza w kontekście wykorzystania preferencji podatkowej dostępnych dla fundacji rodzinnych.

• ◆ Brak sztuczności działania:

Szef KAS ocenił jednocześnie, że nie można uznać za sztuczny w rozumieniu Ordynacji podatkowej planowanego sposobu przeprowadzenia czynności restrukturyzacyjnych. W przedstawionym stanie faktycznym Szef KAS dostrzegł co prawda elementy wskazujące na nieuzasadnione dzielenie operacji (co jest jedną z przesłanek zastosowania Klauzuli), jednak uznał, że opisany sposób działania zastosowałby także rozsądnie działający podatnik kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z celem ustawy. Podkreślił przy tym, że Wnioskodawcy wybrali racjonalną drogę do osiągnięcia swoich celów gospodarczych i sukcesyjnych, zwłaszcza w braku możliwości bezpośredniego przekształcenia spółki holdingowej w fundację rodzinną.

Konkluzja:

Szef KAS stwierdził, że planowane czynności nie spełniają wszystkich ustawowych kryteriów unikania opodatkowania. Chociaż zidentyfikowano korzyści podatkowe i uznano, że ich osiągnięcie było jednym z głównych celów podjętych przez Wnioskodawców działań, to nie zostały spełnione pozostałe warunki zastosowania Klauzuli: korzyść podatkowa nie była sprzeczna z celem ustawy podatkowej, a zamierzony sposób działania Wnioskodawców nie był sztuczny.

W konsekwencji, Szef KAS uznał, że w analizowanej sprawie nie znajdzie zastosowania Klauzula i wydał opinię zabezpieczającą, potwierdzającą prawidłowość czynności planowanych przez Wnioskodawców i ich rozliczeń podatkowych.

************

Analizowana opinia Szefa KAS stanowi rozsądne i wyważone stanowisko, będące cenną wskazówką dla firm rodzinnych planujących procesy restrukturyzacyjne i sukcesyjne z wykorzystaniem fundacji rodzinnej. Takie podejście organu pokazuje, że starannie zaplanowane i transparentnie przedstawione działania, które opierają się na legalnie dostępnych instrumentach i służą osiągnięciu racjonalnych celów sukcesyjnych oraz biznesowych, mogą liczyć na  pozytywną ocenę Szefa KAS  – nawet jeśli wiążą się z optymalizacją podatkową. Kluczowe w tej sprawie jest to, że pomimo uznania korzyści podatkowej za jeden z głównych celów działania fundatora i fundacji rodzinnej, działania te nie zostały uznane za sztuczne ani też za sprzeczne z celem lub przepisem ustawy podatkowej. To ważny sygnał dla przedsiębiorców rodzinnych, wskazujący na dopuszczalność efektywnego i – co potwierdza opinia zabezpieczająca – legalnego i bezpiecznego podatkowo kształtowania struktur firm rodzinnych.